Речь Его Святейшества Далай-ламы XIV, посвященная паринирване Всеведущего Долпопы

Речь Его Святейшества Далай-ламы XIV, посвященная 660-й годовщине ухода в паринирвану Всеведущего Долпопы, обладающего четырьмя квалификациями великого мастера традиции Джонанг

Сегодня мы чтим память Всеведущего Долпопы. Всеведущий Долпопа — бесспорно великий тибетский ученый и полностью реализованный практикующий. Я размышляю обычно так. Во время первого поворота колеса Дхармы Будда Шакьямуни учил четырем благородным истинам. Во время среднего поворота Будда учил праджняпарамите, то есть тому, что все дхармы возникают взаимозависимо, являясь лишь наименованиями, пустыми от независимого существования. Во время последнего поворота колеса Дхармы, который нужно рассматривать только вместе с воззрением пустоты, изложенным во время среднего поворота, были даны наставления о субъекте, воспринимающем объекты, то есть об уме. Исследуя этот ум, можно обнаружить, что его природа — ясный свет. Это постигли мастера прошлого традиции Джонанг.

Во время среднего поворота колеса Дхармы были полностью изложены наставления о взаимозависимом возникновении объектов, которые являются лишь приписанными наименованиями. На основе этого взаимозависимого возникновения, субъективного ясного света медитирующего, объясняется абсолютный ясный свет окончательного пути Ваджраяны. До вступления [практикующего] на путь Ваджраяны учения о природе ума ясного света, преподанные во время последнего поворота колеса Дхармы, объясняются именно таким образом. Всеведущий Долпопа говорит о субъективном ясном свете так:

Природа ума — ясный свет,

За пределами слов, за пределами мысли, за пределами описания,

Праджняпарамита, нерожденная, непрекращающаяся, сама суть пространства.

И все же ее можно пережить как мудрость собственного осознавания.

Говоря прямо, во время среднего поворота колеса Дхармы были даны учения о пустоте, об объективном ясном свете. Во время последнего поворота говорилось о субъективном ясном свете, который пуст от умопостроений, его описывают как только ясность и осознавание. Например, во время медитации на воззрение о пустотности постигается, что объект отрицания почти отброшен. Далее, если рассматривать с точки зрения гордости дхармакаи, ум, пустой от собственной природы, свободен от рождения, угасания и пребывания. Однако, если рассмотреть более детально, после того, как восемьдесят видов концепций очищены, ум остается в состоянии подлинного ясного света за пределами появления, увеличения и достижения. Я думаю, что как раз об этом говорил Долпопа Шераб Гьялцен. Вот так я размышляю.

Медитация на пустотность, опирающаяся на изложенные во время последнего поворота колеса Дхармы наставления о субъективном ясном свете, комментарии практикующих к этим детальным и ясным наставлениям и вообще учения в традиции высшей тантры великолепны. Я считаю, что Долпопа постиг суть этих учений. Когда Долпопа давал наставления о природе ума — ясном свете, не уделяя большого внимания объективному ясному свету, а рассматривая в основном субъективный ясный свет, считалось, что он говорил только о пустоте-от-другого (жентонг). Если хорошо обдумать это, связать с собственным опытом, то станет ясно, что [это учение] нужно рассматривать, опираясь на оба поворота колеса Дхармы: средний и последний.

Сегодня, в годовщину ухода Всеведущего Долпопы в паринирвану, мы вспоминаем его как поистине великого тибетского ученого и полностью реализованного практикующего. Памятуя о доброте Долпопы, мы, во время философских дебатов рассматривая рантонг и жентонг, не должны цепляться только лишь за слова, как обычно это делаем, а должны, размышляя о глубоком смысле слов, стремиться постичь наставления Долпопы о жентонге. Исходя из собственного опыта, мы постигаем, что Всеведущий Долпопа из нашей Страны снегов — поистине владыка пандитов, великий ученый и реализованный практикующий, действительно достойный того, чтобы мы чтили его память.

Видео смотрите в нашей группе на "Фейсбуке" с субтитрами на русском или английском языке.

The speech of His Holiness the Dalai Lama dedicated to the 660th anniversary of leaving to parinirvana of the Omniscient Dolpopa the possessing four qualifications great master of the Jonang tradition

Today we commemorate the Omniscient Dolpopa. The omniscient Dolpopa is a truly great Tibetan scholar and supreme accomplished practitioner. I usually think so. During the first turn of the wheel of Dharma, the Buddha taught four noble truths. During the middle turn, the Buddha taught Prajnaparamita, that is, that all phenomena (dharmas) arise interdependently, being only names and are empty of inherent existence. During the last turn of the wheel of Dharma, which should be considered only together with the view of emptiness set forth during the second turn, instructions were given about the subject perceiving objects, that is, about the mind. If you examine this mind, you will find that the nature of this mind is clear light. This was realised by masters of the past of Jonang tradition.

During the middle turn of the wheel of Dharma, were fully taught the instructions on interdependent arising phenomena being named by the mind. Based on the subject clear light meditating on this interdependent arising, the absolute clear light of the luminous nature of the ultimate path of Vajrayana was explained. Before [the practitioner] enters the Vajrayana path, the teachings on the nature of mind that is clear light, taught during the last turn of the wheel of Dharma, are explained in this way. The omniscient Dolpopa speaks of the subjective clear light like that:

"The nature of the mind is clear light,

Beyond words, beyond thought, beyond description,

Prajñāpāramitā unborned, unceasing, the very essence of space.

It can be experienced as the wisdom of our own awareness."

Directly speaking, during the middle turn of the wheel of Dharma, teachings were given about emptiness, about the objective clear light. During the last turn, it was said about the subjective clear light empty of mental constructions and described as only clarity and awareness. For example, when we meditate on the view of emptiness during meditation, it appears in the mind that the object of negation is almost abandoned. Further, if we look from the point of view of Dharmakaya’s pride, the mind, which is empty of its own nature, is free from birth, cessation and abiding. However, if we look intently, when eighty conceptions have been purified, the mind remains in the true clear light beyond of appearance, increase and attainment. I think this is what Dolpopa Sherab Gyaltsen was talking about. That's what I'm thinking about.

Meditation on emptiness, based on the instructions about the subjective clear light, set forth during the last turn of the wheel of Dharma, the practitioners' comments on these detailed and clear instructions, and in general the teachings in the tradition of higher Tantra are magnificent. I consider Dolpopa knew the essence of these teachings. When Dolpopa gave instructions about the clearly luminous nature of mind, he did not pay much attention to the objective clear light, but mainly explained the subjective clear light, it is said that he was talking about other emptiness (zhentong). If you think about it carefully, joint it with your own experience, it becomes clear that [this teaching] should be considered based on both turns of the wheel of Dharma: middle and last.

Today, on the anniversary of the Omniscient Dolpopa’s parinirvana, we remember him as a truly great Tibetan scholar and supreme accomplished practitioner. Remember Dolpopa's kindness, during philosophical debates on rangtong and zhentong, we should not cling only to words, as we usually do, but should, reflect on the deep meaning of words, try to realise Dolpopa's instructions about zhentong. From own experience recognize that the Omniscient Dolpopa from our Country of Snow is truly the king of panditas, a great scholar and supreme accomplished practitioner, really worth of our honor.

ཇོ་ནང་ཀུན་མཁྱེན་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་གྱི་འདས་མཆོད་སྟེ་༦༦༠ དུས་དྲན་སྟེང་༧ གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། དེ་རིང་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བ་ཁོང་གི་རྗེས་དྲན་སྲུང་ཞུ་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བ་དངོས་གནས་དྲང་གནས། བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་། ཉམས་ལེན་པ། རྦད་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞིག་རེད། ངས་ནམ་རྒྱུན་འདི་འདྲ་དྲན་གི་ཡོད་པ་རེད། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་ལོ་དང་པོ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར། འཁོར་ལོ་བར་བ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཞུང་གིས་ཆོས་རྣམས་བརྟེན་ནས་བཏགས་ཙམ་མ་གཏོགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲོས་པས་སྟོང་བ་དེ་གསུང་གི་ཡོད་རེད། ད་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་སྐབས་ལ་ནི་འཁོར་ལོ་བར་བའི་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་དང་སྦྲེལ་ནས། ཡུལ་ཅན་སེམས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་དེ་བསམ་བློ་བཏང་ཡོང་དུས་ན། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ། དེའི་སྒང་ལ་དེ་འདྲ་དགོངས་པ་བཞེས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཇོ་ནང་གི་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་ཚོས་དགོངས་པ་བཞེས་པ་ཞིག་དེ་མཐོང་། འཁོར་ལོ་བར་བའི་སྐབས་སུ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་རྟེན་འབྱུང་གི་གཏམ་དེ་གསུངས་ཚར་བ་རེད། རྟེན་འབྱུང་དེ་གོམས་མཁན་གྱི་ཡུལ་ཅན་འོད་གསལ་དེའི་སྒང་ནས་མཐར་ཐུག་སྔགས་ལམ་གྱི་གཉུག་མའི་འོད་གསལ་བ་དེ་གསུང་གི་ཡོད་རེད། སྔོན་ལ་སྔགས་ལམ་ལ་མ་སླེབ་གོང་ནས་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་སྐབས་སུ་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དེ་དེ་འདྲ་གསུང་གི་འདུག

ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བས། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སོ་སོར་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེའི་ཡུལ་ཅན་འོད་གསལ་གྱི་རྣམ་བཞག་དེ་གསུངས་པ་རེད། ཁ་ཐུག་ལ། འཁོར་ལོ་བར་བས་ཡུལ་གྱི་འོད་གསལ་སྟོང་བ་ཉིད་དེ་གསུང་། འཁོར་ལོ་ཐ་མས་ཡུལ་ཅན་གྱི་འོད་གསལ་དེ་གསུང་། དེ་འདྲ་ཡིན་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་གྱི་འོད་གསལ་ལབ་དུས། རང་བཞིན་གྱིས་སྤྲོད་པས་སྟོང་པ་ད་རེད་དེ་ཁོ་རང་གསལ་ཙམ་རིག་ཙམ་ཞིག་གི་སྒང་ནས་བསམ་བློ་བཏང་གི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཚོས་དཔེར་ན་སྒོམ་རྒྱག་པའི་སྐབས་སུ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་གོམས་ཡོང་དུས་དགག་བྱ་བཀག་ཙམ་ཞིག་བློ་ལ་ཤར་བསྡད་པ་ཞིག དེ་ནས་ཆོས་སྐུའི་ང་རྒྱལ་ཕྱོགས་ནས་བརྩིས་པ་ཡིན་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བའི་སེམས་སྐྱེ་འགགས་གནས་གསུམ་དང་བྲལ་བ། དེའང་ཞིབ་ཚགས་སུ་བྱས་ན། རང་བཞིན་བརྒྱད་ཅུའི་ཀུན་རྟོག་དེ་ཕར་བསལ་ནས། ཐ་མར་སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་གྱི་འོད་གསལ་སྒང་ལ་ཕར་སེམས་བཞག་པ་ཞིག ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་གསུངས་པ་དེ་དེའི་སྒང་ལ་སླེབ་ཀྱི་བསམ་ནས་ངས་དེ་དྲན་གྱི་ཡོད་རེད། འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་སྐབས་ཀྱི། ཡུལ་ཅན་འོད་གསལ་གྱི་རྣམ་བཞག་དེའི་སྒང་ལ་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཡུལ་ཅན་འོད་གསལ་གྱི་རྣམ་བཞག་གསལ་བ་ཞིབ་ཚགས་པོ་དེ་ཅི་ལྟར་གོམས་མཁན་ཚོའི་འགྲེལ་བཤད་ཡོད་པ་དེ་དང་། སྤྱིར་གསང་སྔགས་དེའི་ནང་ནས་གསང་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ཆོས་འཁོར་དེ་ཞེ་བོ་ཞིག་འདུག ཀུན་མཁྱེན་ཇོ་ནང་བས་དགོངས་པ་དེ་བཞེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དྲན།

ཀུན་མཁྱེན་ཇོ་ནང་བས་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དེའི་སྒང་ནས་དགོངས་པ་དེ་འདྲ་བཞེས་དུས། ཏོག་ཙམ་བསམ་བློ་གུ་དོག་པོར་གཏོང་མཁན་ཚོའི་གྲལ་ནས་ཕར་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ཡུལ་གྱི་འོད་གསལ་དེའི་སྐོར་ལ་རྩལ་འདོན་མ་གནངས་པར་བྱས། ཡུལ་ཅན་གྱི་འོད་གསལ་སྒང་ལ་གསུང་ཡོང་དུས། གཞན་སྟོང་ཟེར་བ་དེའི་སྐད་ཆ་དེ་བཤད་བསྡད་པ་རེད། ཁོ་ཡག་པོ་ཞིག་བསམ་བློ་བཏང་བ་ཡིན་ན། སོ་སོའི་ཉམས་ལེན་དང་སྦྲེལ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། འཁོར་ལོ་བར་ཐ་གཉིས་སྦྲེལ་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་དེ་གསལ་བོ་ཞེ་དྲགས་རེད། དེ་རིང་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བའི་རྗེས་དྲན་དུས་ཚིགས་ཤིག་ཤར་ནས། བོད་ཀྱི་དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐྱེ་བུ་དམ་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། དེའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཐོག་ནས། ང་རང་ཚོས། སྤྱིར་བཏང་གཞན་སྟོང་དང་རང་སྟོང་ཟེར་བ་འདྲ་བོ། རྩོད་པ་རྩོད་དུས། ཁ་ཐུག་གིས། དེ་འདྲ་ནམ་རྒྱུན་ཚིག་སྐམ་པོ་ཞིག་ལ་འཇུས་བསྡད་ཡོད་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། ད་དེ་འདྲ་མེད་པ་གྱིས། ལྷོད་ལྷོད་བྱས་ནས། ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བས་དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་དངོས་གནས་གཞན་སྟོང་ཟེར་ས་དེ། དགོངས་པ་བཞེས་ས་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་སླེབ་ཀི་འདུག ཕར་ཞིབ་ཚགས་པོ་བྱས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་། དེ་ནས་ཉམས་མྱོང་དང་སྦྲེལ་ནས་བལྟས་པ་ཡིན་ན་དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་བ་ཁོང་ང་ཚོ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་ཀྱི་མཁས་པའི་དབང་པོ། མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ངོ་ཚོས་རྗེས་དྲན་འོས་པ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།